طیف الکترومغناطیس رنج وسیعی از فرکانسهای مختلف امواج و تابشهای الکترومغناطیسی را شامل می شود و اطلاعاتی در مورد طول موج، دمای تابش و انرژی فوتون مربوطه به آن موج را در اختیار ما میگذارد.
طیف الکترومغناطیسی از فرکانس 1 هرتز شروع و تا فرکانسهای بالای 10 به توان 25 هرتز ادامه دارد. طبق رابطه معکوس فرکانس با طول موج میتوان گفت که طیف مذکور از طول موجهای خیلی بلندی (حدود 100 هزار کیلومتر) تا ابعاد اتمی (حدود ۱ درصد ابعاد هسته) گسترش مییابد. به طور کلی امواج الکترومغناطیسی را با توجه به ناحیه فرکانسی یا طول موجی که در آن قرار دارند، از پایینترین فرکانس (بالاترین طول موج) تا فرکانسهای بالا (طول موج کوتاه) به ترتیب زیر دستهبندی میکنند:
امواج رادیویی، امواج میکروویو، امواج مادون قرمز، ناحیه مرئی، امواج فرابنفش، اشعه ایکس و در نهایت امواج گاما
برای آشنایی با حدود باند فرکانسی، طول موج و انرژی امواج الکترومغناطیس به تصویر زیر دقت کنید:
شکل (۱) : طیف الکترومغناطیسی، نمایشی از ناحیههای مختلف امواج الکترومغاطیسی است
که از فرکانسهای پایین (طول موجهای بالا) تا فرکانسهای بالا (طول موجهای کوتاه) گسترش پیدا میکند.
نور بخشی از طیف الکترومغناطیسی است که توسط چشمان ما درک می شود. از آنجا که طیف الکترومغناطیسی، طیفی پیوسته است، در ناحیه مرئی مشخص کردن این که دقیقاً از چه طول موج یا فرکانسی تغییر رنگ رخ میدهد، کاری دشوار است. اما به طور تقریبی و با دقت خوبی میتوان طول موج رنگهای مختلف که چشم انسان قادر به تفکیک آنها بوده را مشخص کرد.
حیوانات مختلف میتوانند طیفی کمتر یا فراتر از بازه معرفی شده را تشخیص دهند (ببینند). به طور مثال زنبورها قادر به تشخیص و دیدن امواج فرابنفش تا طول موج 300 نانومتر هستند که همین امر در پیدا کردن شهد گلها به آنها کمک میکند. سگها نیز همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، رنگهای کمتری را نسبت به انسان تشخیص میدهند.
جدا از بحث فوق، تا به حال فکر کردهاید که چرا به طور مثال یک فرش قرمز است؟ به عبارت دیگر، مفهوم رنگ چیست؟ چرا اجسام رنگهای متفاوتی دارند؟
پاسخ به این سوال ساده است. اگر فرشی به طور مثال قرمز دیده میشود، بدین معنی است که تمامی امواج با طول موجهای مختلف را جذب و تنها طول موج قرمز را بازتاب میکند که این طول موج قرمز به چشم شما میرسد.