شار نوری چیست؟
شار نوری (Luminous Flux) با نماد Φ مقدار نوری را توصیف میکند که از یک منبع نوری سرچشمه میگیرد و واحد آن لومن (Lumen) یا به اختصار lm است. به بیان دیگر، شار نوری مقدار کل پرتوهای نوری ساطع شده از منبع را نشان میدهد. هرچه شار یا اصطلاحاً لومن منابع نوری بیشتر باشد، پرنورتر خواهند بود. شار نوری یکی از پارامترهای مهم منابع نوری است که معمولاً همراه با مشخصات آنها بیان میشود.
کاربرد
شار نوری اغلب به عنوان یک معیار عینی برای نور مفید گسیل داده شده توسط یک منبع نور استفاده میشود، با این وجود این معیار همیشه هم برجسته نیست. مصرفکنندگان آگاه معمولاً شار نوری لامپهای مختلف را با هم مقایسه میکنند چرا که تقریبی از توان ظاهری تولیدی توسط لامپ به دست میدهد و برای مقایسهٔ اثرگذاری نوری لامپهای رشتهای و لامپهای فلوئورسنت فشرده کاربردی است.
شار نوری را نمیتوان برای مقایسهٔ درخشش استفاده کرد، زیرا درخشش یک درک عینی است که با توجه به فاصله از منبع نور تغییر میکند.
نحوه محاسبه شار نوری
امروزه این اندازه گیری به دو صورت انجام میشود.
1- با استفاده از منحنی قطبی شدت نور
در این روش تمامی پرتوهای نوری که از لامپ مورد نظر به اطراف منتشر میشوند را در زاویه های مختلف اندازه گیری میکنند.سپس از جمع ارقام این پرتوها عدد لومن کل را به وجود میآورد.
2- با استفاده از کره اولبریخت .
3-راه دیگر با استفاده از فرمول شار نوری است.
در عمل شدت نور در همه جهت ها یکسان نیست و برای محاسبه شدت نور باید از شدت نور در زاویه فضایی انتگرال بگیریم.
برای مثال شار نوری لامپی با شدت نور یکنواخت 150 کاندیلا را محاسبه میکنیم.
در این مثال چون کل شار نوری را میخواهیم و زاویه فضایی هر جسم بستهاست ، بنابراین بازه ما از صفر تااست.
مقادیر نمونه چند لامپ مختلف در جدول زیر آورده شده است که دانستن محدوده توان و شار و رابطه آنها کاربردی خواهد بود.